Kwartaalupdate successieplanning – Q1

Een goede successieplanning brengt gemoedsrust. De wetgeving, rechtspraak en administratieve standpunten zijn evenwel voortdurend in beweging. U doet er dan ook goed aan om geregeld na te gaan of uw successieplanning nog up-to-date is. Ieder kwartaal zetten wij de belangrijkste ontwikkelingen voor onze praktijk van de afgelopen drie maanden op een rij of diepen wij een actueel thema uit. 

In deze kwartaalupdate vindt u een terugblik op het eerste kwartaal van 2025:

  • Op 13 december 2024 heeft het Hof van Cassatie een einde gesteld aan de discussie omtrent de belastbare grondslag bij kapitaalverminderingen binnen de drie jaar volgend op de schenking of vererving van een familiale vennootschap. Familiale vennootschappen komen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor een vrijstelling in de schenkbelasting of een verlaagd tarief in de erfbelasting. Eén van deze voorwaarden is dat het kapitaal van de familiale vennootschap niet daalt door uitkeringen of terugbetalingen in de drie jaar volgend op de datum van de schenking of het overlijden. Indien deze voorwaarde wordt geschonden, is er alsnog “evenredig” schenk- of erfbelasting verschuldigd aan de normale tarieven. Er bestond evenwel onduidelijkheid over de manier waarop deze naheffing berekend moet worden. Terwijl de praktijk samen met de belastingplichtigen van mening is dat de schenk- of erfbelasting verschuldigd is op het nominaal bedrag van de kapitaalvermindering, meende de Vlaamse Belastingdienst (“Vlabel”) te moeten nagaan welk proportioneel aandeel van het kapitaal werd verminderd om vervolgens het verkregen percentage toe te passen op de waarde van de schenking of de erfenis. Het hof van beroep te Gent kon geen duidelijkheid scheppen en bevestigde in diverse arresten beide stellingen. Gelukkig werd in één van deze dossiers een voorziening in cassatie ingesteld en heeft het Hof van Cassatie de discussie nu terecht beslecht in het voordeel van het standpunt van de belastingplichtige.
     
  • De voorbije twee jaar heeft Vlabel bijzonder veel positieve voorafgaande beslissingen gepubliceerd over de zogenaamde “bierroute”. Dit is een techniek om belastingvrij aandelen te schenken via een inbreng in een maatschap. Begin 2025 werden evenwel ook een aantal negatieve voorafgaande beslissingen gepubliceerd (nrs. 24058, 24070, 24072 en 24082). In deze beslissingen oordeelt Vlabel dat er sprake is van fiscaal misbruik omwille van een te groot controlevoorbehoud in hoofde van de schenkers-ouders, waardoor bij een later overlijden alsnog erfbelasting verschuldigd zou zijn. Deze negatieve beslissingen bevatten evenwel een aantal bijzondere aspecten die niet aan bod kwamen in de eerdere positieve beslissingen zodat er onzes inziens geen reden tot paniek is. Er worden overigens ook nog steeds positieve voorafgaande beslissingen gepubliceerd (zie onder andere nrs. 24051, 24077, 24049, 24071 en 24100).
     
  • De federale Dienst Voorafgaande Beslissingen heeft voor het eerst ook een ruling gepubliceerd over de fiscale gevolgen van de bierroute in de inkomstenbelastingen (VB nr. 2024.0809). Concreet wordt bevestigd dat de vermogensverschuiving van de ouders naar de kinderen ingevolge de onrechtstreekse schenking (met last tot betaling van een rente) in principe onbelast is in de personenbelasting en geen afbreuk doet aan de volkomen fiscale transparantie van de maatschap. Verder wordt ook bevestigd dat de controlewijziging bij de vennootschappen waarvan de aandelen worden ingebracht verantwoord is door hoofdzakelijk familiale motieven, zodat er geen impact is op de aftrekbaarheid van de fiscale aftrekken van de onderliggende vennootschappen.
     
  • Sinds het Registratie-KB van 31 januari 2025 moet de registratie van niet-authentieke akten, zoals onderhandse schenkingen, huurcontracten en verkoopcompromissen, behoudens in geval van overmacht of technische storing, verplicht elektronisch verlopen (bijvoorbeeld via MyMinfin of MyRent). Voor natuurlijke personen zonder ondernemingsnummer kan de registratie wel nog steeds op papier. Een aanbieding ter registratie op papier houdt in dat het geschrift per post wordt verstuurd naar het adres dat te vinden is op de website van de FOD Financiën. Het Registratie-KB is in werking getreden op 10 maart 2025. 
     
  • Op 31 januari 2025 werd na 236 dagen onderhandelen een regeerakkoord gesloten tussen de zogenaamd arizonapartijen. Hoewel het nog wachten is op concrete wetgevende teksten, is het duidelijk dat een aantal van de aangekondigde maatregelen ook pertinent zullen zijn voor familiale ondernemingen. Zo werd onder andere een meerwaardebelasting (“solidariteitsbijdrage”) aangekondigd, net als een verstrenging van de DBI-voorwaarden, een belasting van 5% voor DBI-beveks, maar ook een harmonisatie tussen het VVPRbis-regime en het regime van de liquidatiereserve. Er zou binnenkort een ontwerp van programmawet met een eerste pakket maatregelen neergelegd worden in de Kamer.

Ons team volgt de evoluties op het vlak van successieplanning op de voet en begeleidt u graag bij het uitwerken van een successieplanning op maat.